Geen dag is hetzelfde

Dat heb ik in het verleden tijdens mijn werk zo ervaren. Sleur heb ik niet echt gekend in mijn werk. Nu het werk mijn de dagen niet meer vult, zou het kunnen gaan lijken op ‘veel van hetzelfde’. En dat is toch niet het geval. Al zit dat verschil niet meer zo in wat ik doe, maar in hoe ik het leven in deze fase ervaar.
Ik keek het programma Op1 van dinsdag 14 maart terug en zag Sander de Hosson en Jannie Oskam vertellen over het boek ‘Leven toevoegen aan de dagen’ en palliatieve zorg. Sander zei dat er -naast de aandacht voor medische zorg (fysiek, verlichten van lichamelijk lijden)- ook aandacht moet zijn voor de psychosociale problemen en zingevingsproblematiek. “Daar moet het ook over gaan”, zei hij. Jannie schreef het boek ‘Tussenland’ waar ik veel herkenning voor mijzelf in vond. Ze zei aan tafel dat het emotioneel een opgave is en veel van je veerkracht vraagt. Het psychische aspect is het zwaarste. Het is intenser leven met veel onzekerheid.
Dat herken ik. De medische zorg lost vooralsnog mijn fysieke problemen steeds weer op. Totdat het niet oplosbaar meer is uiteraard. Dus ja, wat hangt me nog boven het hoofd denk ik dan wel eens. Ik leef een leven met het zwaard van Damocles boven mijn hoofd. Hoewel ik ook momenten heb dat ik dat zwaard niet ervaar (maar ja, het hangt er wel…).

Onlangs heb ik een paar bessenstruiken gesnoeid. Ik loop wat achter op de natuur, maar dat is niet iets waar ik me nu druk om kan maken. Al snoeiend lette ik op waar de eenjarige uitlopers aan de takken zaten en knipte die af. Zo knipte ik zorgvuldig struik voor struik bij en de aandacht was bij mijn handwerk. Hoofd even leeg. Heerlijk.
Ik keek over de schutting en zag in de verte het resultaat van een prachtig lokaal project van drie windmolens. Als er dan toch wat door mijn gedachten ging, dan waren het wel de diverse herinneringen aan een mooi project waar ik in het begin de kartrekker van was. Op zulke momenten is het ziek zijn echt even heel ver weg. Geen zwaard te bekennen.

Omgekeerd kan een onderwerp tijdens een gesprek mij raken omdat er bij mij daarbij ineens een andere gedachte opkomt dan mijn gesprekspartner zich kan realiseren. In een gesprek kwam laatst het onderwerp pensionering een keer voorbij. En ik dacht er direct aan dat dit voor mij verder weg is dan ooit. En pats, moest ik mijn best doen mijn ziekte achter me te laten in de rest van het gesprek.

En de tijd is dus zo’n issue. Naar aanleiding van de vraag ‘Wat wil je’ heb ik ideeën en wensen op een moodboard hangen. En zo inspireer ik me zelf ook wat. Ik kom er echter gaandeweg in mijn ziekteproces steeds vaker achter dat de dingen die ik wil meer energie en tijd kosten dan ik gewend was. De tijd die ik heb, wordt ingekort; dat ben ik me bewust. Dat wat ik wil kost me nu meer tijd en vraagt vaker om rustpauzes. En dan wordt het ingewikkeld bij mij tussen de oren als ik toch echt moet toegeven aan een pauze en denk bij mezelf ‘hoe ga ik dit af krijgen?’.

Soms ben ik in gesprek met anderen waarin ik iets mee kan geven. En soms is het alleen maar sparren en/of aandacht geven. Voor mij levert dat zingeving op en geeft het zin aan waar ik dan mee bezig ben. Waardevolle contacten in mijn sociale omgeving koester ik. Ik ben het even kwijt, maar hing er nog ergens een zwaard?

De verjaardag van een kleinkind ervaar ik intenser, net als het leven zelf. Die intensiteit zit ook in de uitersten die voorbij komen. Ik kan enorm genieten dat mijn kleinkind -waarvoor ik ooit oppas-opa was, kruipend over de grond tussen de Duplo- nu al zo groot is en zich zo mooi ontwikkelt. De keerzijde komt de volgende dag aan de keukentafel als de gedachte opkomt ‘hoe lang kan dit nog’. Flauw natuurlijk van mijn brein, maar het is er en dan duurt het tot ver na de koffie dat de neerslachtigheid weggewerkt kan worden. Dat lukte uiteindelijk door iets te gaan doen -wat ik niet van plan was overigens- en het domein van de keukentafel verlaat. Vorige week waren elektra leidingen aangelegd in het te verbouwen deel van ons huis. Met wat handigheid kreeg ik op een aantal plekken wat fittingen met een peertje er aan vast. Hoe leuk was het om op een knopje te drukken en er (vooral ’s avonds) wat meer licht was en is. Dit waren letterlijk en figuurlijk lichtpuntjes die deze dag weer corrigeerden in een betere stemming.

Zo ervaar ik het dus nog steeds: geen dag is hetzelfde.

Ʀ 2023/09